Wytyczanie terenu pod zasiew

Przed założeniem trawnika warto zastanowić się nad jego przyszłym kształtem oraz kształtem całego ogrodu, czyli umiejscowieniem przyszłych nasadzeń, ścieżek, oświetlenia, nawodnienia oraz miejsc na rekreację (altankę, hamak, ławkę itp.), czy ewentualne miejsce na kompostownik. Wcześniejsze zaplanowanie ogrodu w znaczący sposób zmniejszy ilość późniejszych prac czy dodatkowych kosztów i z pewnością przyniesie większą satysfakcję.

Oczyszczanie terenu

Teren przeznaczony na trawnik musimy w pierwszej kolejności oczyścić z różnego rodzaju zanieczyszczeń i chwastów. Należy wygrabić wszystkie zanieczyszczenia i wyzbierać kamienie. Chwasty najlepiej usunąć ręcznie lub mechanicznie. W przypadku terenu bardzo zarośniętego chwastami, należy zastosować herbicyd nieselektywny czyli taki, który zniszczy całą roślinność występującą na danym terenie. Aby skuteczność działania oprysku była jak największa, należy odczekać ok. 2-3 tygodnie i dopiero wtedy przeprowadzać kolejne prace ogrodnicze.

Przygotowanie gleby do siewu

Podłoże pod przyszły trawnik musi być dobrze przygotowane, a gleba musi charakteryzować się odpowiednimi właściwościami. Trawnik lubi glebę żyzną, niezbyt ciężką. Podłoże powinno być przepuszczalne, czyli po opadach deszczu woda powinna dość łatwo przenikać w głębsze warstwy gleby. Dlatego jeśli mamy do czynienia ze zbyt ciężką glebą (np. gliniastą) należy po prostu wymieszać ją z piaskiem. Jeśli gleba jest zbyt luźna (czyli zbyt piaszczysta) warunki poprawi dodanie np. ziemi kompostowej lub torfu.
Istotne dla prawidłowego przygotowania podłoża jest ustalenie zasobności gleby w składniki pokarmowe oraz jej odczyn pH (tzw. kwasowość), co najdokładniej można zrobić przez zbadanie próbki gleby w stacji chemiczno-rolnej. Jeśli nie mamy takiej możliwości przyjmujemy, że mamy glebę średnio zasobną i zaczynamy nawożenie od bardzo niewielkich dawek. W tym celu należy przed planowanym zasiewem zasilić glebę nawozem wieloskładnikowym np. Florovit „Mistrzowski trawnik” nawóz do trawników, bądź nawozem organiczno-mineralnym: Florovit pro natura do trawników. Alternatywnym rozwiązaniem będzie zastosowanie Florovit długodziałający nawóz do trawników 100 dni, dzięki czemu kolejne nawożenie będzie potrzebne dopiero za 3 miesiące. Należy pamiętać o stosowaniu się do dawek zalecanych na opakowaniu nawozu.

Należy zadbać, aby powierzchnia planowanego trawnika była równa i pozbawiona wszelkich dołków, w których może w czasie wiosennych roztopów utrzymywać się woda, powodując wypadanie trawy. Poziom wyrównania trawnika wpływa również na łatwość koszenia oraz zachowanie równej wysokości darni. 

Wybór gatunku traw

Oferta mieszanek nasion traw w sklepach ogrodniczych jest bardzo szeroka. Przed zakupem warto zastanowić się, jaką główną funkcję będzie sprawował nasz trawnik - czy będzie raczej murawą ozdobną czy też będzie intensywniej użytkowany (tzn. deptany). Od tego zależy dobór odpowiedniej mieszanki. Wśród najczęściej stosowanych gatunków trawników ozdobnych znajdujemy: gazonowe odmiany kostrzewy owczej oraz czerwonej, mietlicy pospolitej i wiechliny łąkowej. Często spotykamy na murawach życicę trwałą, znaną również jako rajgras angielski, natomiast jest to gatunek zalecany jedynie w przypadku muraw sportowych. Życica trwała jest gatunkiem odpornym na ugniatanie, lecz szybko rośnie i charakteryzuje się dużą ekspansywnością, co powoduje zwiększanie udziału w darni tego niezbyt szlachetnego gatunku. Udział życicy w trawnikach ozdobnych powinien się wahać w granicach 0-20% i zależy od intensywności udeptywania, czyli od muraw typowo ozdobnych po trawniki ogrodowe udeptywane z małą częstotliwością. W przypadku muraw sportowych udział życicy trwałej może dochodzić śmiało do 50% lecz niestety wiąże się to z dosyć uciążliwą pielęgnacją. Życicy nie należy kosić zbyt krótko a samo koszenie powinno się przeprowadzać dosyć często. Ponadto jest to gatunek wymagający częstego nawadniania oraz nawożenia.

Siew trawy

Terminem optymalnym dla wysiewu traw jest wiosna od momentu ruszenia wegetacji do końca maja. Wysiew nasion jest czynnością dość trudną, wymagającą dużego doświadczenia w przypadku siewu ręcznego, więc najlepiej dokonać tego mechanicznie za pomocą specjalnych siewników. Na rynku obecnie występuje wiele rozwiązań wśród małych siewników kółkowych z regulacją szerokości szczeliny wylotowej. Przy sianiu ręcznym stosujemy tzw. metodę na krzyż: raz wzdłuż i raz w poprzek obszaru obsiewanego. Taka technika gwarantuje większą równomierność wysiewu. Normy wynoszą w zależności od udziału życicy trwałej od 1,5 kg/100 m² (mały udział) do 2,5 a nawet 5 kg/100 m².

Po wysianiu nasion należy przykryć je cienką warstwą gleby (do 2 cm). Najwygodniej będzie to zrobić za pomocą grabi, najlepiej elastycznych, o długich „palcach”.

Kolejnym ważnym zabiegiem jest wałowanie, które zapobiega zbyt szybkiemu przesychaniu gleby, co praktycznie uniemożliwia prawidłowe wschodzenie nasion. Dlatego też całą powierzchnię przyszłego trawnika należy przywałować specjalnym walcem do trawników oraz obficie podlać. Do momentu wykiełkowania nasion, czyli przez kolejne 2-3 tygodnie należy pamiętać o regularnym zraszaniu zasianego obszaru.

Trawnik z rolki 

Jeśli chcesz aby trawnik pojawił się szybciej alternatywnym rozwiązaniem jest zakup gotowej murawy w postaci zrolowanej. Główną zaletą rolek jest natychmiastowy efekt w postaci pięknego wyglądu trawnika już w pierwszym dniu. Stosowanie rolek wymaga jednak pewnej wiedzy na temat technik i sposobu układania, a także przygotowania podłoża. Podłoże oczywiście oczyszczone i wyrównane należy przed rozwijaniem rolek obficie nawodnić i w razie konieczności delikatnie wyrównać miękkimi grabiami. Producenci stosują właściwie jeden rozmiar rolek, a więc są to zwinięte płaty o wymiarach 0,5 x 2 m. Ważnym jest aby darń układać w systemie podobnym do układania cegieł a więc, by łączenie płatów wypadało w połowie długości dłuższego boku płatu. Należy starać się łączyć darń nie pozostawiając szczelin i zachować równy układ w stosunku do pierwszego rzędu, aby nie doprowadzić do skrzywienia. Na koniec należy gotowy trawnik zwałować oraz obficie nawodnić. Następnego dnia powinniśmy skosić trawnik na wysokość ok. 5 cm. Jeśli darń została właściwie położona -  trawnik jest gotowy, jednak często okazuje się, że po skoszeniu zauważymy niedociągnięcia. Można je z powodzeniem skorygować np. poprzez dosianie traw gazonowych na widocznych łączeniach.

Bardzo duże znaczenie ma sama jakość trawnika. Na naszym rynku istnieje rozpiętość w jakości i cenie rolek, więc od tego ile wydamy najczęściej zależy efekt końcowy oraz ilość pracy, jaką musimy włożyć w tworzenie nowej murawy. Generalnie trawnik z rolki jest rozwiązaniem dla osób o zasobniejszych portfelach - to dużo większy wydatek niż trawnik zakładany tradycyjnymi metodami i to jest jego podstawowa wada.

Trawnik prócz nadziemnych części zielonych posiada system korzeniowy, o który należy odpowiednio dbać. Z biegiem czasu (czasem nawet już po roku od zasiania) dochodzi do gęstego zbicia korzeni, co ogranicza dostęp powietrza oraz cyrkulację wody w glebie, zwłaszcza na trawnikach mocno udeptywanych.

Dostęp powietrza do korzeni jest rzeczą podstawową dla prawidłowego wzrostu i rozwoju traw. Pod wpływem napowietrzania masa korzeniowa wyraźnie zwiększa się, podobnie jak elastyczność i zdolności regeneracyjne roślin.

W związku z tym, co jakiś czas należy przeprowadzić zabieg aeracji (napowietrzania) nakłuwając trawnik najlepiej za pomocą narzędzia zwanego aeratorem. Aerator ma postać walca, na którym obwiedniowo zamieszczono elementy palczaste zagłębiające się w glebie. W przypadku aeracji płytkiej (trawniki ozdobne) dzieję się to na głębokość zazwyczaj do 3 cm oraz w przypadku aeracji wgłębnej (murawy sportowe) na ok. 10 cm. Zabiegu aeracji powinniśmy dokonać przynajmniej raz na sezon w przypadku trawników ozdobnych (najlepiej jesienią) oraz na trawnikach mocno udeptywanych nawet do 4 razy w sezonie (jesienią przeprowadzamy aerację wgłębną i w trakcie sezonu, począwszy od wczesnej wiosny napowietrzanie płytkie).

Jeśli trawnik jest miękki i gąbczasty, prawdopodobnie pełno jest w nim mchów lub tzw. filcu, który się tworzy z warstwy starych liści lub z resztek koszonej a nie zbieranej trawy. Warstwa filcu ogranicza dostęp powietrza do korzeni traw i sprzyja rozwojowi chorób.

Wertykulacja polega na usunięciu z darni tych nieporządanych zanieczyszczeń ale nie zawsze jest potrzebna, zwłaszcza gdy na bieżąco i systematycznie czeszemy trawnik sprężynowymi grabiami.

Jeśli wygrabiamy głównie mchy, możemy użyć specjalnego nawozu z dużą zawartością żelaza (Fe), który zapobiega rozwojowi i pomaga w zwalczaniu mchów: Florovit interwencyjny nawóz do trawników.

Warto jednak przynajmniej raz w roku i to właśnie wiosną taki zabieg przeprowadzić. Zabieg ten powoduje, prócz przecięcia darni, jednocześnie wyczesanie filcu. Wertykulację można przeprowadzić również drugi raz wczesną jesienią.

Gdy decydujemy się na jego zabieg powinniśmy zastosować urządzenie typu wertykulator lub skaryfikator zaopatrzony w noże tworzące cięcia na głębokość ok. 5cm.

Warto jednak przynajmniej raz w roku i to właśnie wiosną taki zabieg przeprowadzić. Wertykulację można przeprowadzić również drugi raz wczesną jesienią. Gdy jednak decydujemy się na jego zastosowanie warto pożyczyć lub kupić specjalne urządzenie typu wertkulator lub skaryfikator zaopatrzony w noże tworzące cięcia na głębokość ok. 5cm. Zabieg ten powoduje prócz przecięcia darni jednocześnie wyczesanie martwicy w postaci nieprzepuszczalnej skorupy zalegającej na powierzchni gleby. Sami zdziwimy się, jakie ilości suchych źdźbeł znajdują się w tym miejscu.

Nawożenie to bardzo ważny i konieczny zabieg dla każdego trawnika. Trawa nie zasilana prawidłowo nawozami jest bardzo słaba w stosunku do konkurujących z nią chwastów. Stosowanie niezbędnych dawek nawozów umożliwi prawidłowe krzewienie się trawy i tym samym zagęszczanie się trawnika i spełnienie marzeń o pięknym zielonym „dywanie”.

Każdy trawnik wymaga dostarczenia składników odżywczych w postaci: azotu, fosforu, potasu oraz mikroelementów. Zachowanie odpowiedniej ilość składników przy odpowiednich warunkach powietrzno-wodnych gleby daje oczekiwany przyrost oraz nasycone wybarwienie naszych trawników. Dlatego stworzyliśmy gotowe nawozy wieloskładnikowe:

• Florovit pro natura nawóz organiczno- mineralny do trawników z dużą zawartością substancji organicznej, polecany w szczególności do zakładania trawników,

• Florovit „Mistrzowski trawnik” do trawników z mchem o dużej zawartości żelaza (żelazo pełni rolę składnika zapobiegającego rozwojowi mchu),

• Florovit interwencyjny nawóz do trawników działający bardzo szybko i wydajnie już w ciągu 48 godzin. Umożliwia on utrzymanie soczyście wybarwionej, gęstej i zwartej darni trawnika bez mchu

• Florovit na jesień do trawników o niskiej zawartości azotu nie pobudza do intensywnego wzrostu, a wysoka zawartość potasu i żelaza zwiększa odporność na choroby i przyczynia się do lepszego przezimowania, oraz nawozy o wydłużonym okresie działania (stosujemy 1-2 razy na sezon):

• Florovit długodziałający nawóz do trawników 100 dni, w którym dzięki powolnemu procesowi uwalniania azotu trawa ma zapewnione ciągłe odżywianie w odpowiednich dawkach. Dodatkowo zawartość magnezu sprawia, że trawa jest bardziej zielona i odporna,

• Florovit długodziałający nawóz do trawników „mniej koszenia”, który gwarantuje zrównoważony wzrost i zapobiega nadmiernym przyrostom. Dzięki temu kosimy trawnik nawet dwa razy rzadziej. Dodatkowo wysoka zawartość potasu sprawia, że trawnik lepiej wykorzystuje wodę i jest odporniejszy na suszę.

Najlepszymi warunkami do przeprowadzenia nawożenia jest lekko wilgotna gleba i suchy trawnik. Trawnik przed wysianiem nawozu należy oczyścić (wygrabić). Warto byłoby również przeprowadzić aerację (napowietrzenie). Ułatwi to przedostanie się składników pokarmowych nawozu do korzeni trawy. Na mniejszych obszarach możemy nawozy rozsiewać ręcznie stosując metodę „na krzyż”. Na większych obszarach wygodniej jest zastosować specjalny rozsiewacz. Należy pamiętać, że trawnik możemy zasilać nawozami z wysoką zawartością azotu jedynie do końca sierpnia. Później należy stosować specjalnie opracowane nawozy jesienne, zawierające mniej azotu a więcej potasu: Florovit na jesień do trawników. Bez względu na rodzaj nawozu po każdym nawożeniu trawnik należy obficie nawodnić chyba, że spodziewamy się opadów deszczu.

Regularne nawadnianie trawników i roślin ogrodowych jest zabiegiem koniecznym dla utrzymania dobrej kondycji naszych roślin.

Najlepszą porą do nawadniania są godziny poranne lub wieczorne, przy czym należy pamiętać, że częste nawadnianie wieczorem zwiększa wilgotność trawnika. W połączeniu z wysoką temperaturą otoczenia oraz nawożeniem azotowym stwarza warunki do rozwoju większości chorób grzybowych, które w istotny sposób wpływają na obniżenie jakości trawnika. Dlatego tak ważne jest, aby po podlaniu trawnik jak najszybciej wysechł. Wskazane jest aby 2 – 3 razy w roku (w trakcie suszy) wstrzymać podlewanie i doprowadzić do przesuszenia gleby. W ten sposób zmusimy trawę do intensywniejszego rozwoju systemu korzeniowego i penetracji w głębsze warstwy

podłoża. Taki proces rozbuduje i wzmocni system korzeniowy, co da pożądane efekty w dalszym okresie wegetacji. Przesuszenie ograniczy także ilość potencjalnych patogenów grzybowych na źdźbłach trawy. Oczywiście przy pojawieniu się pierwszych objawów suszy (żółknięcie trawy) należy niezwłocznie podlewanie wznowić, aby nadmiernie nie uszkodzić roślin.

Trawnik który przez cały okres wegetacji ma dostęp do nadmiaru wody i składników pokarmowych ma płytki system korzeniowy, jest zbyt delikatny i nieodporny na suszę, ostrą zimę czy choroby grzybowe.

W przypadku niewielkich obszarów, nawadniać można ręcznie przy pomocy węża ogrodowego, natomiast jest to czynność uciążliwa i nigdy nie zagwarantujemy równomiernego rozprowadzenia oraz dostarczenia odpowiedniej dawki wody. Dlatego dostępne są systemy nawadniania uwzględniające zarówno proste rozwiązania, jak i zaawansowane automatyczne systemy irygacyjne. Są to systemy składające się z urządzeń elektronicznych typu sterowniki regulujące czasem otwarcia i zamknięcia dysz, elektrozawory sterowane impulsem ze sterownika, czujniki światła lub deszczu, a także szereg specjalnych zraszaczy, w których regulujemy takie parametry jak zasięg, trajektorię, wydatek wody czy promień zraszania.

Aby system nawadniania działał optymalnie najlepiej uwzględnić jego instalację przed założeniem trawnika.