Przygotowanie podłoża i sadzenie
Drzewa i krzewy najlepiej jest sadzić w okresie ich spoczynku - na jesieni po opadnięciu liści lub wczesną wiosną jeszcze przed rozwojem pąków. Wiosną powinno się sadzić drzewa o twardym drewnie, które późno zaczynają wegetację i późno ją kończą (np. buki, graby, orzechy, robinie).
Rośliny hodowane w pojemnikach można sadzić przez cały rok ale należy unikać okresu gorącego lata. Gleba też nigdy nie powinna być zamarznięta ani podmokła. Korzenie najlepiej będą się rozwijać w nowym miejscu przy chłodnej pogodzie. Optymalne terminy sadzenia roślin drzewiastych w zależności od sposobu zabezpieczenia ich korzeni to:
-
Rośliny w pojemnikach: od II połowy marca do II połowy listopada
-
Rośliny balotowane: kwiecień i od września do I połowy października
-
Rośliny z odsłoniętymi korzeniami: od drugiej połowy marca do pierwszej połowy kwietnia i od II połowy października do końca listopada.
Proces sadzenie rozpoczyna się od wyznaczenia miejsca np. za pomocą palików pod nowe nasadzenia, z zachowaniem prawidłowego odstępu między roślinami. Następnie należy wykopać dół 3 razy szerszy od średnicy bryły korzeniowej i głębokości równej wysokości bryły, tak była możliwość swobodnego rozłożenia korzeni. Następnie spulchnić dno i ścianki otworu oraz umieścić roślinę na właściwej wysokości, tak by nie przysypać nasady pnia (jeżeli nasada pnia nie jest widoczna należy przed posadzeniem usunąć trochę ziemi z górnej części bryły tak byśmy wiedzieli na jaką głębokość wykopać dół). Zanim włożymy rośliny balotowane lub w pojemnikach do dołu, należy je obficie podlać. Po włożeniu rośliny do dołu należy upewnić się czy stoi ona pionowo a wypełnić dół ziemią do 1/3 wysokości i ostrożnie ale dobrze ją ubić (do sadzenia roślin z odsłoniętymi korzeniami użyć żyznej ziemi). Należy ostrożnie poluzować korzenie na powierzchni bryły i wyciąć grube i splątane korzenie. Pozostałą część dołu wypełnić ziemią i dobrze ją ubić. W razie konieczności przymocować drzewo do palików w celu stabilizacji. Na koniec należy rozłożyć ok. 3 cm warstwę ściółki (np. korę). Jej zastosowanie ma na celu utrzymanie wilgoci i zahamowanie wzrostu chwastów. Ważne by zachować odstęp pomiędzy ściółką a nasadą pnia, by nie doprowadzić do jego gnicia.
Dobór i zakup roślin
Kupując rośliny do naszego ogrodu należy podjąć rozważną i przemyślaną decyzję, zwłaszcza jeżeli decydujemy się na zakup drzew. Po rozważeniu kwestii związanych z dopasowaniem wymagań roślin do stanowiska, dowiedzmy się jaki pokrój oraz wzrost roślina osiągnie w okresie swojej dojrzałości i odnieśmy to do wielkości miejsca jakim dysponujemy. Uwzględnijmy również czy w wyznaczonym miejscu nie przebiegają instalacje podziemne lub nadziemne.
W kolejnym kroku można przejść do etapu zakupu. Podczas zakupu należy zachować ostrożność, ponieważ stan rośliny może zaważyć w przyszłości o jej zdrowym rozwoju. Rośliny drzewiaste można zakupić w trzech formach. Pierwsza z nich to rośliny z odsłoniętymi korzeniami (bez gleby, czasem w wilgotnym torfie). W ten sposób sprzedawane są zwykle młode i małe drzewa oraz krzewy liściaste. Druga forma sprzedaży to rośliny balotowane z nienaruszoną bryłą korzeniową. Ostatnia, najbardziej popularna forma ale też najdroższa to rośliny sprzedawane w pojemnikach.
Aby wybrać dobrej jakości materiał roślinny należy dokładnie zwrócić uwagę na:
-
System korzeniowy - by był odpowiedniej wielkości z prawidłowo rozwiniętymi i nie uszkodzonymi korzeniami. Nie kupujmy roślin ze zmiażdżonymi korzeniami lub zawiniętymi spiralnie. Gdy kupujemy rośliny z bryłą korzeniową należy zwrócić uwagę czy jest prawidłowo uformowana i nieuszkodzona. Gleba powinna być zwięzła i wilgotna. Średnica bryły korzeniowej powinna być przynajmniej 10-12 razy większa od średnicy pnia zmierzonej na wysokości 15 cm powyżej jego nasady.
-
Pień - aby nie posiadał oznak żerowania szkodników i uszkodzeń mechanicznych oraz oznak nieprawidłowego cięcia.
Koronę - powinna być dobrze wykształcona z równomiernie rozmieszczonymi gałęziami i pod odpowiednim kątem. Unikajmy zakupu roślin z koroną o złej konstrukcji np. wieloma równorzędnymi pniami (np. rozgałęzienia widlaste) lub pniem ugałęzionym dookoła.
Wybór stanowiska
Czynnikami wpływającymi na dostosowanie rośliny do stanowiska są wymagania względem rodzaju i jakości gleby. Mogą one czasem ograniczyć możliwości naszego wyboru. Do osiągnięcia ładnego i bujnego wzrostu, większości ogrodowym odmianom drzew i krzewów należy zapewnić odpowiednie warunki pod ich specyficzne wymagania. Dotyczy to warunków glebowych oraz ekspozycji słonecznej.
Najlepszymi jakościowo glebami są gleby żyzne, o dobrej przepuszczalności i dobrze utrzymujące wodę (piaszczysto-gliniaste). Ważny jest też odczyn gleby, który może być zasadowy (pH>7), kwaśny (pH<7) lub obojętny (pH=7). Łatwo go sprawdzić za pomocą kwasomierzy ogólnie dostępnych w sklepach ogrodniczych. Korzenie do prawidłowego rozwoju potrzebują tlenu, którego niedostateczna ilość może doprowadzić do uduszenia rośliny. Odpowiedzialna jest za to przepuszczalność gleby, którą również można w prosty sposób sprawdzić samemu. W miejscu planowanego zasadzenia drzewa należy wykopać dołek o wymiarach 30 x 30 cm i zalać wodą. Jeżeli woda będzie wsiąkać dłużej niż 6 godzin w głębsze warstwy gleby należy albo wybrać inne miejsce albo poprawić warunki glebowe (poprzez przekopanie warstwy uprawnej i podglebia).
Większość roślin do bujnego wzrostu i obfitego kwitnienia potrzebuje stanowiska nasłonecznionego, choć niektóre radzą sobie dobrze w półcieniu. Tylko niektóre gatunki będą dobrze znosiły pełny cień więc ważne by przed zakupem zapoznać się z preferencjami rośliny. Wybierając odpowiednie stanowisko trzeba upewnić się również, że rośliny będą odporne na występujące w danym regionie mrozy. Na wschodzie kraju i rejonie mroźnych zim (rejony górskie i podgórskie) należy unikać sadzenia drzew o niezupełnej mrozoodporności.
Nawadnianie
Zasada podlewania drzew i krzewów owocowych jest podobna jak dla drzew i krzewów owocowych - powinny być podlewane obficie a rzadko tak, by woda zdołała przesiąknąć do strefy korzeniowej roślin, średnio raz na tydzień wieczorem lub wcześnie rano. W nowoczesnych uprawach coraz powszechniejsza jest budowa zautomatyzowanych systemów nawadniających, które zapewniają roślinom stały dostęp do wody w odpowiednich dawkach.
Bielenie pni - zabezpieczanie
Na początku roku (styczeń – marzec), kiedy Słońce w ciągu dnia coraz mocniej nagrzewa rośliny i pobudza ich soki do życia, a nocą temperatury są cały czas bardzo niskie może dojść do niebezpiecznej dla roślin sytuacji. Konary i pień mogą ulec przemarznięciu oraz może dojść do powstawania ran zgorzelinowych (pionowe pęknięcia pni).
Aby uniknąć takiej sytuacji należy wykonać zabieg bielenia pni drzew i krzewów za pomocą Florovit wapno do bielenia pni drzew i krzewów. Zabieg ten ma na celu stworzenie warstwy ochronnej, która odbijając promienie słoneczne, ograniczy tym samym nagrzewanie i odczuwalne różnice temperatur.